An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (CUID IV. Leasuithe Ilghneitheacha ar an bPriomh-Acht.) Ar Aghaidh (AN SCEIDEAL. Achtacháin a hAthghairmtear.)

26 1953

AN tACHT SLÁINTE, 1953

CUID V.

Ilghneitheach.

Údaráis sláinte do ghníomhú i gcomhar.

45. —(1) Féadfaidh an tAire, le hordú, socrú a dhéanamh agus údarás a thabhairt chun dhá údarás sláinte nó níos mó do ghníomhú i gcomhar ag comhlíonadh aon cheann dá bhfeidhmeanna, maidir le hiomlán a líomatáiste feidhme nó maidir le cuid de.

(2) Féadfaidh ordú faoin alt seo foráil a dhéanamh i dtaobh an mhodha a nglanfar na costais faoina raghfar ag gníomhú i gcomhar amhlaidh.

(3) Féadfaidh ordú faoin alt seo foráil a dhéanamh chun comhbhord a bhunú chun críocha an orduithe.

(4) Beidh éifeacht ag na forála seo a leanas maidir le comhbhord a bunófar le hordú faoin alt seo:

(a) beidh an bord ina chomhlucht corpraithe le síorchomharbas faoin ainm a bhéarfar dó leis an ordú,

(b) féadfaidh an bord agra a dhéanamh agus féadfar agra a dhéanamh air faoina ainm corpraithe,

(c) beidh cumhacht ag an mbord talamh a shealbhú agus a dhiúscairt,

(d) soláthróidh an bord agus beidh aige gnáth-shéala agus déanfar an séala sin a dhílse-dheimhniú le síniú an chathaoirligh nó comhalta éigin eile ag a bhfuil údarás gníomhú chuige sin agus le síniú oifigigh don bhord ag a bhfuil údarás gníomhú chuige sin,

(e) bhéarfaidh gach cúirt bhreithiúnais aird bhreithiúnach ar shéala an bhoird, agus déanfar gach doiciméad a airbheartós a bheith ina ordú nó ina ionstraim eile a rinne an bord agus a bheith séalaithe lena shéala (a airbheartós a bheith arna dhílse-dheimhniú do réir na míre sin roimhe seo) a ghlacadh i bhfianaise agus measfar gurb é an t-ordú nó an ionstraim sin é gan a thuilleadh cruthúnais, mura gcruthaítear a mhalairt,

(f) beidh an bord ina chomh-chomhlucht do réir bhrí agus chun críocha na n Acht um Bainistí Chontae, 1940 agus 1942,

(g) beidh an bord ina chomhúdarás do réir bhrí agus chun críocha an Achta Sheirbhísí Sláinte (Forála Airgeadais), 1947 ( Uimh. 47 de 1947 ),

(h) féadfaidh an tAire, le hordú, feidhm a thabhairt maidir leis an mbord d'aon fhorála den Phríomh-Acht nó den Acht seo nó d'aon rialacháin fúthu agus féadfaidh feidhm a thabhairt amhlaidh do na forála sin le haon mhodhnuithe nó tóranna sonraithe.

(5) Féadfaidh ordú faoin alt seo foráil a dhéanamh chun Bord Cúnaimh Bhaile Atha Cliath, an Bord Cúnaimh Phoiblí do Cheantar Cúnaimh Phoiblí Chorcaighe Theas nó an Bord Cúnaimh Phoiblí do Cheantar Cúnaimh Phoiblí Phortláirge do ghníomhú i gcomhar, agus chuige sin féadfaidh feidhm a thabhairt maidir leis an mbord sin d'aon fhorála den Phríomh-Acht nó den Acht seo nó d'aon rialacháin fúthu agus féadfaidh feidhm a thabhairt amhlaidh do na forála sin le haon mhodhnuithe nó tóranna sonraithe.

(6) Ní déanfar ordú faoin alt seo ag tabhairt feidhme maidir le bord d'fhorála ailt 103 den Phríomh-Acht ach amháin le toiliú an Aire Rialtais Áitiúil.

(7) I gcás feidhm maidir le bord a bheith ag forála ailt 103 den Phríomh-Acht, de bhuaidh orduithe faoin alt seo, ní raghaidh an tsuim a bheas aon tráth áirithe ar iasacht ag an mbord faoin bPríomh-Acht thar an gceathrú cuid de mhéid iomlán na luachál sna liostaí luachála a bheas i bhfeidhm an tráth sin faoi na hAchta Luachála i líomatáistí feidhme na n-údarás sláinte a dhlíos ranníoc a dhéanamh i leith caiteachas an bhoird.

(8) I gcás ordú a rinneadh faoi alt 101 (a hathghairmtear leis an Acht seo) den Phríomh-Acht, agus a rinne foráil le haghaidh coiste chun gníomhú thar ceann dhá údarás sláinte nó níos mó, a bheith i bhfeidhm díreach roimh thosach feidhme an ailt seo—

(a) leanfaidh an t-ordú i bhfeidhm agus measfar gur faoi fho-alt (1) den alt seo a rinneadh é,

(b) measfar an coiste a bheith ina chomhbhord a bunaíodh le hordú faoi fho-alt (1) den alt seo faoi pé ainm a sonrófar le hordú eile ón Aire.

(9) Féadfaidh an tAire, le hordú, aon ordú a rinneadh nó a measfar a rinneadh faoin alt seo a chúlghairm agus beidh san ordú cúlghairme pé forála is riachtanach nó is fóirstineach leis an Aire de dhroim na cúlghairme agus, go háirithe, más le comhbhord a bhaineas an t-ordú atá le cúlghairm, féadfar foráil a dhéanamh ann—

(a) chun an comhbhord a dhíscaoileadh agus a mhaoin, a chearta agus a dhliteanais d'aistriú chun údaráis sláinte nó chun dhá údarás sláinte nó níos mó nó chun comhbhord eile nó chun dhá chomhbord eile nó níos mó,

(b) chun conartha leanúnacha a rinne an comhbhord díscaoilte a choimeád ar marthain,

(c) chun leanúint d'imeachta dlíthiúla atá ar feitheamh,

(d) chun sealbhóir aon oifige faoin gcomhbhord díscaoilte d'aistriú chun a shamhail d'oifig faoi cheann de na húdaráis sláinte a cheap comhaltaí an chomhbhoird dhíscaoilte nó faoi chomhbhord eile a bhfuil a líomatáiste feidhme comhthórannach le líomatáiste feidhme an chomhbhoird dhíscaoilte nó a bhfuil líomatáiste feidhme an chomhbhoird dhíscaoilte ann nó atá ina chuid de líomatáiste feidhme an chomhbhoird dhíscaoilte.

(10) Má déantar, faoi ordú faoi fho-alt (9) den alt seo, sealbhóir oifige faoi chomhbhord d'aistriú chun oifige eile, measfar, chun críche aon achtacháin a bhaineas le haoisliúntas, nár cuireadh deireadh leis an oifig chéadluaite.

Boird Chúnaimh Bhaile an Ridire agus Rátha Dúin.

46. —(1) Féadfaidh an tAire, le hordú, a údarú do Bhord Cúnaimh Bhaile an Ridire nó do Bhord Cúnaimh Rátha Dúin aon fheidhmeanna de chuid chomhairle chontae Bhaile Atha Cliath faoin bPríomh-Acht nó faoin Acht seo a chomhlíonadh, agus chuige sin féadfaidh feidhm maidir leis an mbord sin a thabhairt d'aon fhorála den Phríomh-Acht nó den Acht seo nó d'aon rialacháin fúthu agus féadfaidh feidhm a thabhairt amhlaidh do na forála sin le haon mhodhnuithe nó tóranna sonraithe.

(2) Ní déanfar ordú faoin alt seo ag tabhairt feidhme maidir le bord d'fhorála ailt 103 den Phríomh-Acht ach amháin le toiliú an Aire Rialtais Áitiúil.

(3) I gcás feidhm maidir le bord a bheith ag forála ailt 103 den Phríomh-Acht, de bhuaidh orduithe faoin alt seo, ní raghaidh an tsuim a bheas aon tráth áirithe ar iasacht ag an mbord faoin bPríomh-Acht thar an gceathrú cuid de mhéid iomlán na luachál sna liostaí luachála a bheas i bhfeidhm an tráth sin faoi na hAchta Luachála i líomatáiste feidhme an bhoird.

Comhshocríochtaí idir údaráis sláinte agus údaráis eile.

47. —(1) Féadfaidh údarás sláinte agus údarás sláintíochta uirbeach, le toiliú an Aire agus an Aire Rialtais Áitiúil, comhshochraíocht a dhéanamh agus a chur i gcrích chun go soláthróidh an t-údarás sláintíochta uirbeach aon tseirbhís a cuirtear ar chumas an údaráis sláinte leis an bPríomh-Acht nó leis an Acht seo a sholáthar.

(2) Má dhéanann údarás sláinte agus údarás sláintíochta uirbeach comhshocraíocht faoin alt seo, féadfaidh an tAire, trí ordú, le toiliú an Aire Rialtais Áitiúil, feidhm a thabhairt maidir leis an údarás sláintíochta uirbeach d'aon fhorála den Phríomh-Acht nó den Acht seo nó d'aon rialacháin fúthu a mheasfas sé a bheith riachtanach agus féadfaidh feidhm a thabhairt amhlaidh do na forála sin le haon mhodhnuithe nó tóranna sonraithe.

(3) Féadfaidh údarás sláinte agus údarás sláinte eile comhshocraíocht a dhéanamh agus a chur i gcrích chun údarás amháin díobh do chomhlíonadh aon fheidhmeanna de chuid an údaráis eile.

(4) Féadfaidh forála a bheith in aon chomhshocraíocht faoin alt seo i dtaobh caiteachais d'aisíoc a raghaidh údarás fúthu ag cur na comhshocraíochta i gcrích.

Coistí comhairlitheacha sláinte.

48. —(1) Déanfaidh comhairle chontae (seachas Baile Átha Cliath, Corcaigh, nó Portláirge), le rún, coiste comhairlitheach sláinte a cheapadh chun comhairle a thabhairt don bhainisteoir contae ar chúrsaí ginearálta (seachas coinníollacha fostaíochta oifigeach agus seirbhíseach, méid nó íoc deontas nó liúntas, nó aon tseirbhís a chur ar fáil do dhuine áirithe) a bhaineas le comhlíonadh feidhmeanna na comhairle maidir le hoibriú an Phríomh-Achta nó an Achta seo.

(2) Déanfaidh comhairle chontae ceapachán faoi fho-alt (1) den alt seo a lúaithe is caothúil—

(a) tar éis tosach feidhme an ailt seo, agus

(b) tar éis gach toghcháin do chomhaltaí na comhairle.

(3) Deichniúr comhaltaí a bheas ar choiste comhairlitheach sláinte, agus orthu sin beidh—

(a) ceathrar comhaltaí ar a laghad de chomhairle na contae,

(b) an dochtúir oifigiúil contae don chontae,

(c) an máinlia contae don chontae nó, mura bhfuil aon oifigeach den tsórt sin ann, dochtúir oifigiúil sinsir i bhforas sláinte atá á chothabháil ag comhairle na contae,

(d) beirt lia-cleachtóirí cláraithe eile a chónaíos sa chontae, a mbeidh gach duine acu ainmnithe ag comhlucht is dóigh le comhairle na contae a bheith ionadaitheach do lia-chleachtóirí cláraithe atá ag cleachtadh sa chontae.

(4) Tiocfaidh coiste comhairlitheach sláinte le chéile—

(a) nuair a iarrfas comhairle na contae le rún nó an bainisteoir contae orthu teacht le chéile,

(b) faoi réir fo-ailt (5) den alt seo, pé trátha eile a chinnfeas an coiste, agus

(c) faoi réir fo-ailt (5) den alt seo, ar fhoréileamh chun cruinniú den choiste a ghairm, arna shíniú ag ceathrar comhaltaí ar a laghad den choiste, a thíolacadh don bhainisteoir contae.

(5) Má bítear tar éis cruinniú den choiste comhairlitheach sláinte a thionól in aon mhí ní tionólfar aon chruinniú eile dhe an mhí sin ach amháin ar iarratas, trí rún, ó chomhairle na contae nó ar iarratas nó le toiliú an bhainisteora chontae.

(6) Is cruinniú príobháideach gach cruinniú de choiste comhairlitheach sláinte.

(7) Bainfidh na fo-ailt sin roimhe seo den alt seo le Comhairle Chathrach Luimnigh amhail is dá mba chomhairle chontae í, leis na modhnuithe seo a leanas:—

(a) forléireofar mar thagairt do Bhainisteoir Cathrach Luimnigh aon tagairt don bhainisteoir contae,

(b) forléireofar mar thagairt do Dhochtúir Oifigiúil Cathrach Luimnigh an tagairt atá i mír (b) d'fho-alt (3) don dochtúir oifigiúil contae.

(8) Déanfaidh an tAire, le rialacháin, socrú chun coiste comhairlitheach sláinte a bhunú do gach ceann de na líomatáistí seo a leanas:—

(a) contae-bhuirg Bhaile Átha Cliath agus contae Bhaile Átha Cliath,

(b) contae-bhuirg Chorcaighe agus contae Chorcaighe, agus

(c) contae-bhuirg Phortláirge agus contae Phortláirge,

agus déanfaidh aon rialacháin den tsórt sin foráil chun feidhm a thabhairt maidir leis an gcoiste d'fhorála fo-alt (4), (5) agus (6) den alt seo, le haon mhodhnuithe is oiriúnach leis an Aire.

Comhaontú chun seirbhís a chur ar fáil.

49. —Nuair a bheas comhaontú á dhéanamh ag údarás sláinte le haon duine chun an duine sin do chur aon tseirbhíse ar fáil a húdaraítear don údarás sláinte a chur ar fáil, déanfaidh sé do réir aon cheanglas a shonrós an tAire.

Daoine míchumasaithe d'athinmhiú agus a chothabháil.

50. —(1) Déanfaidh údarás sláinte, do réir rialachán faoi fho-alt (2) den alt seo, seirbhís a chur ar fáil—

(a) chun daoine míchumasaithe d'oiliúint i gcóir fostaíochta atá oiriúnach do staid a sláinte, agus

(b) chun comhshocraíochtaí a dhéanamh le fostóirí d'fhonn daoine míchumasaithe a chur i bhfostaíocht oiriúnach,

agus chun críocha na hoiliúna réamhráite féadfaidh áitribh, ceardlanna, feirmeacha, gairdíní, ábhair, trealamh agus saoráidí dá samhail a chur ar fáil agus a chothabháil do réir mar is gá.

(2) Féadfaidh an tAire, le rialacháin, an modh a shonrú ina gcuirfidh údarás sláinte ar fáil, agus a mhéid a chuirfeas sé ar fáil, an tseirbhis dá dtagartar i bhfo-alt (1) den alt seo.

(3) Nuair a bheas údarás sláinte ag cur na seirbhíse dá dtagartar i bhfo-alt (1) den alt seo ar fáil, sa mhéid go mbainfidh an tseirbhís sin le comhshocraíochtaí a dhéanamh le fostóirí d'fhonn daoine míchumasaithe a chur i bhfostaíocht oiriúnach, raghaidh an t-údarás sláinte i gcomhairle le pé ceardchumainn (más ann) a mheasfas sé a bheith ionadaitheach do dhaoine atá ar fostú sna fostaíochtaí iomchuí.

(4) Féadfaidh údarás sláinte trealamh, ábhar nó nithe dá samhail a chur ar fáil do na daoine a sonraítear i bhfo-alt (6) den alt seo.

(5) Déanfaidh údarás sláinte, do réir rialachán a dhéanfas an tAire le toiliú an Aire Airgeadais, socrú chun liúntais chothabhála d'íoc leis na daoine a sonraítear i bhfo-alt (6) den alt seo.

(6) Is iad na daoine dá dtagartar i bhfo-ailt (4) agus (5) den alt seo ná daoine míchumasaithe os cionn sé bliana déag d'aois nach féidir leo a gcothabháil féin a sholáthar agus nach féidir lena ngaolta, do réir bhrí an fho-ailt seo, cothabháil a sholáthar dóibh.

(7) Is gaol do dhuine, chun críocha fo-ailt (6) den alt seo, céile, mac, iníon nó tuismitheoir an duine sin, nó aon deartháir nó deirfiúr don duine sin a chónaíos go rialta leis an duine sin.

Ceantair íclainne.

51. —(1) Is ceantar íclainne chun críocha an Phríomh-Achta agus an Achta seo gach ceantar íclainne faoin Acht um Chúnamh Phoiblí, 1939, a bhí ann go díreach roimh thosach feidhme an ailt seo.

(2) Féadfaidh an tAire, le hordú, roinnt líomatáiste feidhme aon údaráis sláinte ina cheantair íclainne d'athrú.

(3) Má déantar ordú faoi fho-alt (2) den alt seo, féadfaidh an tAire, le hordú, a shocrú go ndéanfar, laistigh de líomatáiste feidhme an údaráis sláinte, aistriú mar is riachtanach nó is fóirstineach leis ar oifigigh a ndearna an t-ordú céadluaite athrú ar a gceantair.

(4) Sara ndéanfaidh an tAire ordú faoi fho-alt (3) den alt seo, cuirfidh sé sonraí na n-aistrithe a beartaítear go dtí gach oifigeach a mbeartaítear é d'aistriú agus breithneoidh aon uiríolla a dhéanfas aon oifigeach den tsórt sin laistigh de pé tréimhse réasúnach a chinnfeas an tAire.

(5) Measfar, chun críocha aon achtacháin a bhaineas le haoisliúntas, nár cuireadh deireadh le hoifig aon oifigigh a haistreofar le hordú faoi fho-alt (3) den alt seo.

Dochtúirí oifigiúla ceantair.

52. —(1) Beidh dochtúir oifigiúil ceantair nó beirt dochtúirí oifigiúla ceantair nó níos mó ann do cheantar íclainne.

(2) Ach amháin mar foráltar le fo-alt (3) den alt seo, is oifig faoin údarás sláinte dá cheantar oifig dhoctúra oifigiúil cheantair.

(3) Beidh oifig dhochtúra oifigiúil cheantair do cheantar íclainne atá suite i gceantar cúnaimh phoiblí boird chúnaimh nó boird chúnaimh phoiblí ina hoifig faoin mbord sin.

(4) Measfar, chun críocha alt 10 agus 20 den Acht Rialtais Áitiúil, 1941 (Uimh. 23 de 1941) , oifig dhochtúra oifigiúil cheantair lena mbaineann fo-alt (3) den alt seo a bheith ina hoifig faoi údarás sláinte a bhfuil ceantair iomlán, nó aon chuid de cheantar, an dochtúra oifigiúil cheantair sin ina líomatáiste feidhme.

(5) I gcás iomlán ceantair íclainne nó aon chuid de a bheith i gceantar uirbeach, measfar, chun críocha alt 10 agus 20 den Acht Rialtais Áitiúil, 1941 , oifig dhochtúra oifigiúil cheantair don cheantar sin a bheith, maidir le sannadh dualgas a bhaineas le feidhmeanna an údaráis sláintíochta uirbigh don cheantar uirbeach sin, ina hoifig faoin údarás sláintíochta uirbeach don cheantar uirbeach.

(6) I gcás ina raibh na Coimisinéirí um Cheapacháin Áitiúla, díreach roimh thosach feidhme an ailt seo, ag roghnú duine nó daoine a molfaí a cheapadh chun oifig dhochtúra oifigiúil cheantair íclainne, críochnófar an roghnú sin i pé slí is cuí leis na Coimisinéirí sin agus déanfar an duine, nó duine de na daoine, a roghnós agus a mholfas na Coimisinéirí amhlaidh a cheapadh ina dhochtúir oifigiúil ceantair don cheantar sin, agus beidh feidhm ag forála fo-alt (1) go (5) den alt seo maidir leis amhail is dá gceaptaí amhlaidh é roimh thosach feidhme an ailt seo.

(7) Forléireofar mar thagairt don oifig a bunaítear leis an alt seo nó do shealbhóir na hoifige sin (do réir mar bheas) aon tagairt in aon achtachán a bheas i bhfeidhm i dtosach feidhme an ailt seo d'oifig dhochtúra oifigiúil cheantair íclainne nó dhochtúra oifigiúil cheantair nó do shealbhóir na hoifige sin.

(8) Beidh feidhm ag na forála seo a leanas maidir le duine ag a raibh i leith aon cheantair, díreach roimh thosach feidhme an ailt seo, oifig dhochtúra oifigiúil faoi alt 41 den Acht um Chúnamh Phoiblí, 1939, agus oifig dhochtúra oifigiúil shláinte faoi alt 73 den Phríomh-Acht, i gcáil bhuan:

(a) i dtosach feidhme an ailt seo tiocfaidh an duine sin chun bheith, agus beidh sé, ina dhochtúir oifigiúil ceantair don cheantar sin,

(b) measfar, chun críocha aon achtacháin a bhaineas le haoisliúntas, nár cuireadh deireadh leis na hoifigí céadluaite.

Sealbhóirí oifigí áirithe faoi údaráis chúnaimh phoiblí.

53. —(1) Faoi réir fo-ailt (4) den alt seo, i gcás duine a bheith, díreach roimh thosach feidhme an ailt seo, ina shealbhóir i gcáil bhuan ar oifig faoi údarás cúnaimh phoiblí nár bhain a dualgais ach le cúnamh liachta do réir bhrí an Achta um Chúnamh Phoiblí, 1939, nó le cúnamh ginearálta, do réir bhrí an Achta sin, a tugtar trí dhaoine a ligint isteach i bhforas, tiocfaidh an duine sin chun bheith, agus beidh sé, ina shealbhóir ar an oifig chéanna faoin údarás sláinte a bhfuil a líomatáiste feidhme comhthórannach le líomatáiste feidhme an údaráis chúnaimh phoiblí sin nó a bhfuil líomatáiste feidhme an údaráis chúnaimh phoiblí sin ina chuid dá líomatáiste feidhme.

(2) Chun críocha aon achtacháin a bhaineas le haoisliúntas measfar nár cuireadh deireadh leis an oifig sin adúradh faoi údarás cúnaimh phoiblí.

(3) Má tharlann aon cheist i dtaobh gan baint a bheith ag dualgais oifige áirithe faoi údarás cúnaimh phoiblí ach le cúnamh liachta do réir bhrí an Achta um Chúnamh Phoiblí, 1939, nó le cúnamh ginearálta do réir bhrí an Achta sin, a tugtar trí dhaoine a ligint isteach i bhforas, is é an tAire a chinnfeas an cheist.

(4) Ní bheidh feidhm ag an alt seo maidir le haon duine a bhí, díreach roimh thosach feidhme an ailt seo, ina shealbhóir—

(a) ar oifig faoi bhord cúnaimh nó bord cúnaimh phoiblí,

(b) ar oifig dhochtúra oifigiúil faoi alt 41 den Acht um Chúnamh Phoiblí, 1939, nó

(c) ar oifig dhochtúra oifigiúil shláinte faoi alt 73 den Phríomh-Acht.

(5) Déanfaidh sealbhóir aon oifige faoi údarás cúnaimh phoiblí nach mbaineann fo-alt (1) den alt seo léi pé dualgais a chomhlíonadh a sannfar dó maidir le feidhmeanna an údaráis sláinte don líomatáiste nó don cheantar dá ngníomhaíonn sé.

Dídean agus cothabháil i dteaghlach contae.

54. —(1) San alt seo ciallaíonn “cúnamh forais” dídean agus cothabháil i dteaghlach contae nó i bhforas dá shamhail.

(2) Aon duine nach féidir leis dídean agus cothabháil a sholáthar dó féin nó dá chleithiúnaithe, beidh sé, chun críocha an ailt seo, i dteideal cúnaimh forais.

(3) Beidh de dhualgas ar údarás sláinte, faoi réim agus do réir forál an ailt seo agus na rialachán faoi, pé cúnamh forais is dóigh leo is gá nó is cuí i ngach cás ar leith a thabhairt do gach duine ina líomatáiste feidhme atá i dteideal cúnaimh forais.

(4) Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh i dtaobh cúnamh forais a thabhairt agus féadfaidh na rialacháin sin a fhoráil go sonrach go gceanglófar ar dhaoine ranníoc a dhéanamh i gcásanna sonraithe i leith an chostais a bhainfeas le cúnamh forais a thabhairt dóibh.

(5) Gach duine a bheas á chothabháil ag údarás sláinte i dteaghlach contae nó i bhforas dá shamhail agus a iomprós é féin go mí-ordúil sa teaghlach nó sa bhforas sin, nó a bheas ina chúis anshocrachta míréasúnaí do dhaoine eile atá á gcothabháil sa teaghlach nó sa bhforas sin nó do dhaoine atá ar fostú ann, beidh sé ciontach i gcion faoin bhfo-alt seo agus ar a chiontú ann go hachomair dlífear príosúntacht ar feadh téarma nach sia ná lá agus fiche a chur air.

(6) Má threoraíonn an tAire le hordú nach ndéanfaidh údarás sláinte, ná nach ndéanfar thar a cheann, aicme shonraithe daoine a dhídean ná a chothabháil faoin alt seo i bhforas sonraithe, ní dhéanfaidh an t-údarás (ach amháin i gcásanna lena ngabhann práinn agus riachtanas) daoine ar bith den aicme sin a dhídean ná a chothabháil sa bhforas sin ná a shocrú go ndéanfar amhlaidh.

(7) (a) I gcás duine a bheas á chothabháil ag údarás sláinte i dteaghlach contae nó i bhforas dá shamhail do dhéanamh oibre don údarás sin, measfar, maidir le déanamh na hoibre, é a bheith, chun críocha na nAcht um Chúiteamh do Lucht Oibre, 1934 go 1953, ina oibrí i bhfostaíocht an údaráis, ach ní oibreoidh déanamh na hoibre ag an duine sin, ach amháin mar adúradh, chun coibhneas máistir agus seirbhísigh ná conradh seirbhíse a chruthnú ná a thabhairt le tuiscint idir an t-údarás agus an duine sin.

(b) In aon imeachta faoi na hAchta um Chúiteamh do Lucht Oibre, 1934 go 1953, a tionscnófar de bhuaidh míre (a) den fho-alt seo, measfar an t-iarratasóir a bheith tar éis oibriú ar luach saothair agus déanfaidh an Chúirt méid an luach saothair a mheas do réir an méid is fiú an obair.

Leanaí a chur amach ar iostas, etc.

55. —(1) Féadfaidh údarás sláinte socrú a dhéanamh, do réir rialachán, chun cúnamh a thabhairt do leanbh lena mbaineann an fo-alt seo in aon tslí acu seo a leanas (laistigh nó lasmuigh dá líomatáiste feidhme), is é sin le rá, tríd an leanbh a chur amach ar iostas, nó trína chur chun scoile a bheas ceadaithe ag an Aire nó, má tá an leanbh ceithre bliana déag d'aois ar a laghad, trí fhostaíocht d'fháil dó nó trína chur le haon cheird, gairm, nó gnó oiriúnach.

(2) Baineann fo-alt (1) den alt seo le haon leanbh atá i dteideal cúnaimh forais faoi alt 54 den Acht seo agus—

(a) is leanbh dlisteanach a bhfuil a athair agus a mháthair tar éis bháis nó atá tréigthe ag a athair agus a mháthair nó (i gcás duine acu a bheith marbh) ag an marthanóir, nó

(b) is leanbh neamhdhlisteanach a bhfuil a mháthair marbh nó atá tréigthe ag a mháthair.

(3) Féadfaidh údarás sláinte, le ceadú an Aire, cúnamh a thabhairt d'aon duine atá i dteideal cúnaimh ghinearálta do réir bhrí an Achta um Chúnamh Phoiblí, 1939, trí aon cheann de na nithe seo a leanas a dhéanamh, le toiliú an duine sin agus do réir rialachán, maidir le haon leanbh a ndlíonn an duine sin, faoin Acht um Chúnamh Phoiblí, 1939, é a chothabháil, is é sin le rá, an leanbh a chur amach ar iostas, nó é a chur chun scoile atá ceadaithe ag an Aire, nó, má tá an leanbh ceithre bliana déag d'aois ar a laghad, é a chur le haon cheird, gairm, nó gnó oiriúnach.

(4) Má chuireann údarás sláinte leanbh le ceird, gairm nó gnó oiriúnach faoin alt seo, féadfaidh an t-údarás pé táille nó suim is gá chuige sin d'íoc agus féadfaidh an leanbh a chothú nó ranníoc a dhéanamh chun é a chothú ar feadh aon tréimhse (lena n-áirítear, le toiliú an Aire, aon tréimhse tar éis dó sé bliana déag d'aois a shlánú) a chaithfeas sé ag foghlaim na ceirde, na gairme nó an ghnótha.

(5) Ar shé bliana déag d'aois a bheith slán ag leanbh a bheas curtha amach ar iostas nó a bheas curtha chun scoile de bhun an ailt seo, féadfaidh an t-údarás sláinte, le toiliú an Aire, socrú a dhéanamh chun oideachas an linbh a chríochnú agus chun é a chothabháil le linn dó bheith ag críochnú a oideachais.

(6) Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh chun críocha an ailt seo.

(7) Aon leanbh a bhí, díreach roimh thosach feidhme an ailt seo, curtha amach ar iostas, curtha chun scoile nó curtha ar seirbhís nó curtha le ceird, gairm, nó gnó faoi alt 48 den Acht um Chúnamh Phoiblí, 1939, measfar (do réir mar is iomchuí) é a bheith curtha amach ar iostas, curtha chun scoile, curtha i bhfostaíocht, nó curtha le ceird, gairm, nó gnó ag an údarás sláinte iomchuí faoin alt seo.

(8) Measfar chun críocha an ailt seo gur scoil atá ceadaithe ag an Aire scoil a raibh deimhniú faoi alt 47 den Acht um Chúnamh Phoiblí, 1939, i bhfeidhm ina leith díreach roimh thosach feidhme an ailt seo.

(9) I gcás leanbh d'uchtáil faoin Acht Uchtála, 1952 (Uimh. 25 de 1952)

(a) measfar ina dhiaidh sin chun críocha an ailt seo gur leanbh leis an uchtóir nó leis na huchtóirí, a rugadh dó, di nó dóibh de phósadh dleathach, an leanbh agus nach é leanbh aon duine eile é,

(b) mura bhfuil ann ach uchtóir amháin, cuirfear tagairt don athair nó don mháthair, nuair is iomchuí sin, i bhfo-alt (2) den alt seo in ionad aon tagairte don athair agus don mháthair,

(c) i gcás an leanbh a bheith, díreach roimh an uchtáil, curtha amach ar iostas ag údarás sláinte leis an uchtóir nó na huchtóirí, féadfaidh an t-údarás sláinte, faoi réir pé coinníollacha is oiriúnach leis, ranníoc a dhéanamh chun an leanbh a chothabháil amhail is dá leanadh sé de bheith amuigh ar iostas.

Leanbh amuigh ar iostas, etc. d'aistriú.

56. —(1) I gcás údarás sláinte a bheith tar éis leanbh a chur amach ar iostas, fostaíocht d'fháil do leanbh, nó leanbh a chur le ceird, gairm, nó gnó, féadfaidh an t-údarás, le toiliú an Aire, aon tráth sara mbeidh sé bliana déag d'aois slán ag an leanbh, agus déanfaidh an t-údarás, má iarrann an tAire air é, an leanbh a thógaint as coimeád an duine ag a raibh sé ar iostas, ar fostú, nó curtha le ceird, gairm, nó gnó amhlaidh.

(2) I gcás údarás sláinte a bheith tar éis leanbh a chur chun scoile atá ceadaithe ag an Aire—

(a) féadfaidh an t-údarás aon tráth, le toiliú an Aire, an leanbh a thógaint ón scoil, agus

(b) déanfaidh an t-údarás an leanbh a thógaint ón scoil má iarrann agus nuair a iarrfas an tAire nó bainisteoirí na scoile air é nó ar an scoil a scor de bheith ceadaithe ag an Aire.

(3) Má thógann údarás sláinte leanbh as coimeád duine ag a bhfuil an leanbh ar iostas, ar fostú, nó curtha le ceird, gairm nó gnó, beidh deireadh le haon chonradh idir an t-údarás agus an duine sin maidir leis an leanbh láithreach ar an leanbh a thógaint uaidh.

(4) I gcás ina gcumhachtaítear d'údarás sláinte nó ina gceanglaítear air leis an alt seo nó faoi leanbh a thógaint as coimeád duine, déanfaidh an duine sin coimeád an linbh a thabhairt suas don údarás ar sin d'éileamh air agus, má dhiúltaíonn nó má fhaillíonn an duine sin go toiliúil coimeád an linbh a thabhairt suas amhlaidh, beidh sé ciontach i gcion faoin bhfo-alt seo agus ar a chiontú ann go hachomair dlífear fíneáil nach mó ná deich bpunt a chur air.

(5) I gcás duine a chiontú i gcion faoi fho-alt (4) den alt seo déanfaidh an Chúirt ordú chun an leanbh a thógaint as a choimeád agus é a chur i gcoimeád an údaráis sláinte.

Údarás áitiúil chun críocha Coda I den Children Act, 1908.

57. —I dtosach feidhme an ailt seo scoirfidh údaráis chúnaimh phoiblí de bheith ina n-údaráis áitiúla chun críocha Coda I den Children Act, 1908, agus, ina ionad sin, beidh gach údarás sláinte, i dtosach feidhme an ailt seo agus dá éis sin, ina údarás áitiúil chun na gcríocha sin maidir lena líomatáiste feidhme.

Rialacháin i dtaobh ábhar líonta.

58. —(1) Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh—

(a) ag ordú caighdeáin ghlaineachta le haghaidh ábhair líonta go ginearálta nó maidir le cineál áirithe d'ábhar líonta,

(b) á thoirmeasc ábhar líonta nach bhfuil do réir an chaighdeáin ordaithe a dhíol nó a choimeád chun a dhíolta, nó d'úsáid nó a choimeád chun a úsáidte, le feisteas leapan, cúisíní, earraí forchumhdaigh, bréagáin nó earraí dá samhail a dhéanamh,

(c) á thoirmeasc aon fheisteas leapan, cúisín, earra forchumhdaigh, bréagán nó earra dá samhail ina bhfuil ábhar líonta nach bhfuil do réir an chaighdeáin ordaithe a dhíol nó a choimeád chun a dhíolta.

(2) Féadfaidh Rialacháin faoin alt seo—

(a) a fhoráil go ndéanfaidh oifigigh don Aire, údaráis sláinte agus a n-oifigigh agus, le toiliú an Aire Rialtais Áitiúil, oifigigh d'údaráis sláintíochta, na rialacháin a chur i bhfeidhm agus d'fhorghníomhú,

(b) a fhoráil go gcuirfear ar chumas daoine sonraithe (is oifigigh údaraithe chun críocha Coda IX den Phríomh-Acht) ábhar líonta nach bhfuil do réir an chaighdeáin ordaithe d'urghabháil agus d'aistriú agus é a choinneáil agus a dhíthiú nó é a chur dá dhiúscairt ar shlí oiriúnach eile,

(c) a fhoráil go dtabharfar agus go dtógfar samplaí (gan íocaíocht) agus go ndéanfar tástála, scrúduithe agus taifeach ar na samplaí sin,

(d) a ordú cad iad na haicmí daoine a bheas freagrach i dtástáil, scrúdú agus taifeach samplaí d'ábhair líonta agus cad iad na córacha lena ndéanfar agus cad é an modh ar a ndéanfar aon tástáil, scrúdú nó taifeach den tsórt sin,

(e) a ordú cad é an deimhniú nó an fhianaise eile a bhéarfar de thoradh aon tástála, scrúduithe nó taifigh den tsórt sin agus cad iad na haicmí daoine a bhéarfar nó dá dtabharfar aon deimhniú nó fianaise den tsórt sin,

(f) a fhoráil go mbeidh aon deimhniú nó fianaise eile a hordófar faoi mhír (e) den fho-mhír seo agus a bhéarfar i leith tástála, scrúduithe nó taifigh shampla ina fhianaise i leith an tsampla sin chun gach críche ar thoradh na tástála, an scrúduithe nó an taifigh,

(g) a fhoráil go gceadúnófar nó go gclárófar áitribh ina gcoimeádfar ábhar líonta chun a dhíolta nó chun a úsáidte le feisteas leapan, cúisíní, earraí forchumhdaigh, bréagáin, nó earraí dá samhail a dhéanamh agus go dtoirmiscfear ábhar líonta a choimeád chun a dhíolta nó chun a úsáidte mar adúradh in áitribh nach bhfuil ceadúnaithe nó cláraithe,

(h) foráil a dhéanamh i dtaobh coinníollacha a bhainfeas le ceadúnas nó clárú a dheonadh, a choinneáil nó d'athnuachaint,

(i) a fhoráil go ngearrfar táillí maidir le ceadúnas nó clárú a dheonadh, a choinneáil nó d'athnuachaint,

(j) a fhoráil go gcuirfear marc nó lipéad sonraithe ar fheisteas leapan, cúisíní, earraí forchumhdaigh, bréagáin nó earraí dá samhail ina bhfuil ábhar líonta,

(k) a fhoráil go ndéanfaidh daoine atá ag monarú, ag ullmhú, ag allmhuiriú, ag stóráil, ag imdháil nó ag díol ábhair líonta nó feistis leapan, cúisíní, earraí forchumhdaigh, bréagán nó earraí dá samhail ina bhfuil ábhar líonta, taifid a choimeád agus na taifid sin a thabhairt ar aird lena n-iniúchadh ag oifigigh a bhfuil baint acu leis na rialacháin a chur i bhfeidhm nó d'fhorghníomhú.

(3) Má fhorálann rialacháin faoi fho-alt (1) den alt go mbeidh aon deimhniú áirithe nó aon fhianaise áirithe eile ina fhianaise chun gach críche ar thoradh tástála, scrúduithe nó taifigh shampla, glacfaidh gach Cúirt Breithiúnais leis an deimhniú sin nó leis an fhianaise eile sin, i gcás an tsampla sin, mar fhianaise ar thoradh na tástála, an scrúduithe nó an taifigh sin agus glacfaidh gach Cúirt Bhreithiúnais freisin leis mar fhianaise go ndearnadh an tástáil, an scrúdú nó an taifeach sin faoi réim agus do réir na rialachán.

(4) Má cúisítear duine i dtaobh aon ábhar líonta nó aon fheisteas leapan, cúisín, earra forchumhdaigh, bréagán nó earra dá samhail a bheith á choimeád chun a dhíolta aige, contrártha do rialacháin faoin alt seo, agus go gcruthófar go raibh an t-ábhar nó an earra i seilbh an duine sin, measfar, go dtí go gcruthófar a mhalairt, gur chun a dhíolta a bhí an t-ábhar nó an earra á choimeád aige.

(5) Má cúisítear duine i dtaobh aon ábhar líonta a bheith á choimeád aige, contrártha do rialacháin faoin alt seo, chun feisteas leapan, cúisíní, earraí forchumhdaigh, bréagáin nó earraí dá samhail a dhéanamh agus go gcruthófar go raibh an t-ábhar i seilbh an duine sin, measfar, go dtí go gcruthófar a mhalairt, gur chun na húsáide sin a bhí an t-ábhar á choimeád aige.

(6) Má chruthaíonn an cosantóir in aon inchúiseamh i leith ciona faoin alt seo—

(a) gur cheannaigh sé—

(i) ábhar líonta mar ábhar a bhí de chaighdeán glaineachta nach mbeadh contrártha d'aon rialachán faoin alt seo, nó

(ii) earra mar earra nach raibh inti ach ábhar líonta den chaighdeán sin agus le baránta scríofa á dheimhniú sin, agus

(b) nach raibh aon chúis aige chun a chreidiúint, an tráth a rinne sé an cion a bhfuil sé á chúiseamh ann, nach raibh an t-ábhar líonta do réir an chaighdeáin ghlaineachta ordaithe, agus

(c) go raibh an t-ábhar líonta, an tráth sin, sa staid chéanna ina raibh an tráth a cheannaigh sé é,

urscaoilfear an cosantóir ón inchúiseamh ach dlífidh sé na costais faoina ndeachaigh an t-inchúisitheoir d'íoc, murar thug sé fógra cuí don inchúisitheoir go raibh beartaithe aige seasamh ar an gcosaint sin.

(7) Measfar chun críocha míre (a) d'fho-alt (6) den alt seo gur baránta aon ráiteas ó mhonaróir, allmhuireoir nó díoltóir aon ábhair líonta nó aon fheistis leapan, cúisín, earra forchumhdaigh, bréagáin nó earra dá samhail ina bhfuil ábhar líonta ar ráiteas é maidir le caighdeán glaineachta an ábhair líonta agus atá i bhforchuntas nó ar lipéad a ghabhas leis an ábhar líonta nó leis an earra nó atá ar an gcoimeádán ina ndíoltar an t-ábhar líonta.

(8) Má chítear don údarás nó don oifigeach a bheas ag cur rialachán i bhfeidhm a rinneadh faoin alt seo go ndearnadh cion a bhféadfaí imeachta a thionscnamh ina leith faoin alt seo i gcoinne duine éigin ach go bhféadfadh an duine sin cosaint a shuíomh faoi fho-alt (6) den alt seo trína chruthú gur gníomh nó mainneachtaint duine éigin eile faoi deara an cion atá á ghearán, féadfaidh an t-údarás nó an t-oifigeach sin imeachta a thionscnamh i gcoinne an duine eile sin gan imeachta a thionscnamh i gcoinne an duine chéadluaite.

(9) Aon duine a shárós rialachán faoin alt seo nó a choiscfeas go toiliúil forghníomhú rialacháin faoin alt seo, beidh sé ciontach i gcion faoin alt seo agus ar a chiontú ann go hachomair dlífear fíneáil nach mó ná céad punt a chur air nó, de rogha na cúirte, príosúntacht ar feadh aon téarma nach sia ná sé mhí nó an fhíneáil sin agus an phríosúntacht sin le chéile.

(10) Féadfaidh an t-údarás sláinte ar ina líomatáiste feidhme a rinneadh cion faoin alt seo inchúiseamh a dhéanamh i leith an chiona sin.

(11) San alt seo folaíonn an abairt “ábhar líonta”—

(a) ceirt-fhlocas a déantar go hiomlán nó go páirteach trí ábhar fite, cniotáilte, feiltithe nó sníofa, nó earraí eile dá samhail, nua nó sean, a stracadh ó chéile, agus

(b) rón, snáithreach, clúmh, cleití, bearrtháin adhmaid, min shábh, tuí agus ábhair eile dá samhail, nua nó sean, a húsáidtear i ndéanamh feistis leapan, cúisíní, earraí forchumhdaigh, bréagán nó earraí dá samhail, agus

(c) líneála, uigis agus clúdaigh (seachas clúdaigh imeachtracha) a húsáidtear i ndéanamh feistis leapan, cúisíní, earraí forchumhdaigh, bréagán nó earraí dá samhail.

Usáid, etc., substaintí raidghníomhacha agus goiris ruithniúcháin a rialú.

59. —(1) San alt seo—

ciallaíonn an focal “substaint” substaint aiceanta nó shaorga, pé acu i bhfoirm sholadach nó lachtach nó i bhfoirm gháis nó ghaile dhi, lena n-áirítear ullmhóid nó earra mhonaraithe nó earra a cuireadh faoi aon chóireáil nó próis shaorga;

ciallaíonn an abairt “substaint raidghníomhach” substaint arb é atá inti, nó a bhfuil inti, aon dúil cheimiceach raidghníomhach, aiceanta nó saorga;

ciallaíonn an abairt “substaint raidghníomhach liachta” substaint raidghníomhach is féidir d'úsáid mar ghníomhaire urchoscach eadargnaíoch nó freapach chun aon tinneas, éiglíocht, gortú nó éalaing ar dhaoine a chosc nó a chóireáil;

ciallaíonn an abairt “goireas ruithniúcháin liachta” goireas ruithniúcháin is féidir d'úsáid mar ghníomhaire urchoscach, eadargnaíoch nó freapach chun aon tinneas, éiglíocht, gortú nó éalaing ar dhaoine a chosc nó a chóireáil.

(2) Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh i dtaobh substaintí raidghníomhacha liachta i gcoitinne, nó aon tsubstaint raidghníomhach liachta áirithe, a stóráil, d'úsáid, d'onnmhuiriú nó a dhiúscairt ar shlí eile.

(3) Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh i dtaobh goireas ruithniúcháin liachta i gcoitinne, nó aon chineál áirithe goiris den tsórt sin, a mhonarú, d'allmhuiriú, d'imdháil, a dhíol, a thairiscint nó a choimeád chun a dhíolta, d'úsáid, d'onnmhuiriú nó a dhiúscairt ar shlí eile.

(4) Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh—

(a) chun contúirt dá sláinte a sheachaint i gcás daoine a bhíos ag úsáid substaintí raidghníomhacha nó goiris ruithniúcháin agus i gcás daoine eile a mbeadh an úsáid sin ina contúirt dá sláinte,

(b) chun a áirithiú go ndéanfar dramh-tháirgí raidghníomhacha a thig d'úsáid substaintí raidghníomhacha nó goiris ruithniúcháin a dhiúscairt go sábháilte.

(5) Féadfaidh rialacháin faoin alt seo foráil a dhéanamh go háirithe i dtaobh gach ceann nó aon cheann de na nithe seo a leanas:

(a) na rialacháin a chur i bhfeidhm agus d'fhorghníomhú—

(i) ag oifigigh don Aire,

(ii) ag údaráis sláinte agus a n-oifigigh,

(iii) le toiliú an Aire Airgeadais, ag oifigigh Chustam agus Máil,

(iv) le toiliú an Aire Thionscail agus Tráchtála, ag oifigigh don Aire sin,

(v) le toiliú an Aire Thalmhaíochta, ag oifigigh don Aire sin,

(b) toirmeasc iomlán a chur ar shubstaintí raidghníomhacha liachta a stóráil, d'úsáid, d'onnmhuiriú nó a dhiúscairt ar shlí eile, nó sin a thoirmeasc ach amháin faoi réir coinníollacha sonraithe (lena n-áirítear ceadúnas a dheonadh lena stóráil, a n-úsáid, a n-onnmhuiriú nó a ndiúscairt ar shlí eile),

(c) toirmeasc iomlán a chur ar ghoireas ruithniúcháin a mhonarú, d'allmhuiriú, d'imdháil, a dhíol, a thairiscint nó a choimeád chun a dhíolta, d'úsáid, d'onnmhuiriú nó a dhiúscairt ar shlí eile nó sin a thoirmeasc ach amháin faoi réir coinníollacha sonraithe (lena n-áirítear ceadúnas a dheonadh lena mhonarú, a allmhuiriú, a imdháil, a dhíol, a thairiscint nó a choimeád chun a dhíolta, a úsáid, a onnmhuiriú nó a dhiúscairt ar shlí eile),

(d) na haicmí daoine dá ndeonfar ceadúnais faoi na rialacháin a chinneadh,

(e) coinníollacha d'ordú a rialós deonadh, coinneáil nó athnuachaint cheadúnas faoi na rialacháin,

(f) ceadúnais a dhiúltú nó a chúlghairm faoi na rialacháin,

(g) samplaí de shubstaintí raidghníomhacha a thabhairt agus a thógaint, le híocaíocht nó gan íocaíocht (mar fhorálfas na rialacháin),

(h) táillí a ghearradh (pé acu táillí iad a bheas seasta nó athraitheach, nó a mbeidh cuid díobh seasta agus cuid díobh athraitheach) maidir le ceadúnais a dheonadh, a choinneáil nó d'athnuachaint faoi na rialacháin.

(6) Ní thoirmiscfidh rialacháin faoin alt seo go hiomlán ar lia-chleachtóir cláraithe i gcleachtadh liachta ná ar dhéadlia cláraithe i gcleachtadh déadliachta aon tsubstaint raidghníomhach nó aon ghoireas ruithniúcháin d'úsáid, ná ní cheanglóid ar lia-chleachtóir cláraithe ná ar dhéadlia cláraithe ceadúnas a bheith aige chun substaintí raidghníomhacha nó goireas ruithniúcháin d'úsáid i gcleachtadh liachta nó i gcleachtadh déadliachta, pé acu é, ná chun cainníochtaí de shubstaintí raidghníomhacha is gá go réasúnach dá chleachtadh a stóráil.

(7) Aon duine a shárós rialachán faoi alt seo beidh sé ciontach i gcion faoin alt seo agus ar a chiontú ann go hachomair dlífear fíneáil nach mó ná cúig chéad punt a chur air agus aon tsubstaint nó goireas a ndearnadh an cion ina leith d'fhorghéilleadh.

(8) Féadfaidh an tAire nó an t-údarás sláinte ar ina líomatáiste feidhme a rinneadh cion faoin alt seo inchúiseamh a dhéanamh i leith an chiona.

Usáid mílnimheanna áirithe a thoirmeasc nó a rialú.

60. —(1) Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh ag toirmeasc nó ag rialú úsáide substaintí ina bhfuil gorachtaí beo d'orgánachtaí a ghineas galar sa duine ag díthiú ainmhithe.

(2) Féadfaidh rialacháin faoin alt seo foráil a dhéanamh go háirithe i dtaobh aon ní nó gach ní acu seo a leanas:

(a) na rialacháin a chur i bhfeidhm agus d'fhorghníomhú —

(i) ag oifigigh don Aire,

(ii) ag údaráis sláinte agus a n-oifigigh,

(b) toirmeasc a chur ar shubstaintí ina bhfuil gorachtaí beo d'orgánachtaí a ghineas galar sa duine d'úsáid ag díthiú ainmhithe ach amháin faoi réir coinníollacha sonraithe (lena n-áirítear ceadúnas a dheonadh le haghaidh na húsáide sin),

(c) na haicmí daoine dá ndeonfar ceadúnais faoi na rialacháin a chinneadh,

(d) coinníollacha d'ordú a rialós deonadh, coinneáil agus athnuachaint cheadúnas faoi na rialacháin,

(e) ceadúnais a dhiúltú nó a chúlghairm faoi na rialacháin,

(f) táillí a ghearradh maidir le ceadúnais a dheonadh, a choinneáil nó d'athnuachaint faoi na rialacháin.

(3) Aon duine a shárós rialachán faoin alt seo, beidh sé ciontach i gcion faoin alt seo agus ar a chiontú ann go hachomair dlífear fíneáil nach mó ná caoga punt a chur air.

(4) Féadfaidh an tAire nó an t-údarás sláinte ar ina líomatáiste feidhme a rinneadh cion faoin alt seo inchúiseamh a dhéanamh i leith ciona.

Usáid mhúchtán a rialú.

61. —(1) Féadfaidh an tAire, tar éis dul i gcomhairle leis an Aire Talmhaíochta, a dhearbhú, le hordú, maidir le múchtán sonraithe—

(a) go mbeidh srian leis an múchtán d'úsáid i ngach cás, nó

(b) go mbeidh srian leis an múchtán d'úsáid chun críche sonraithe nó in imthosca sonraithe.

(2) Má dhearbhaíonn ordú faoin alt seo go mbeidh srian le múchtán d'úsáid i ngach cás, ní úsáidfidh duine ar bith an múchtán ach amháin le cead príomh-dhochtúra oifigiúil an líomatáiste ina mbeidh an múchtán le húsáid agus do réir aon treoracha a bhéarfas an príomh-dhochtúir oifigiúil d'fhonn sláinte an phobail a chaomhaint.

(3) Má dhearbhaíonn ordú faoin alt seo go mbeidh srian le múchtán d'úsáid chun críche áirithe nó in imthosca áirithe, ní úsáidfidh duine an múchtán chun na críche sin ná sna himthosca sin (pé acu é) ach amháin le cead an phríomh-dhochtúra oifigiúil don líomatáiste ina mbeidh an múchtán le húsáid agus do réir aon treoracha a bhéarfas an príomh-dhochtúir oifigiúil d'fhonn sláinte an phobail a chaomhaint.

(4) Aon duine a shárós fo-alt (2) nó fo-alt (3) den alt seo, beidh sé ciontach i gcion faoin alt seo agus ar a chiontú ann go hachomair dlífear fíneáil nach mó ná caoga punt a chur air.

(5) Féadfaidh an t-údarás sláinte ar ina líomatáiste feidhme a rinneadh cion faoin alt seo inchúiseamh a dhéanamh i leith an chiona.

Saoráidí chun míochaine chliniciúil a theagasc nó taighde míochaine a dhéanamh.

62. —(1) I gcás coláiste a dhámhas aon diplóma cáilitheach dá luaitear sa Dara Sceideal a ghabhas le hAcht na nDoctúirí Leighis, 1927 (Uimh. 25 de 1927) , nó coláiste d'ollscoil a dhámhas aon diplóma den tsórt sin, a bheith ag iarraidh saoráidí chun míochaine chliniciúil a theagasc nó taighde míochaine a dhéanamh i bhforas sláinte:—

(a) féadfaidh an tAire, más cuí leis é, a dhearbhú le hordú gur foras teagaisc an foras sin,

(b) arna dhearbhú gur foras teagaisc an foras—

(i) beidh de dhualgas ar an údarás sláinte atá ag cothabháil an fhorais pé saoráidí a chur ar fáil sa bhforas chun míochaine chliniciúil a theagasc, nó chun taighde míochaine a dhéanamh, a threorós an tAire ó am go ham,

(ii) maidir le haon cheapachán a dhéanamh chun foirinne an fhorais ar dóigh leis an Aire go ngabhann dualgais leis a bhaineas le míochaine chliniciúil a theagasc nó taighde míochaine a dhéanamh faoi stiúradh coláiste nó coláistí den tsórt sin, beidh ar aon bhord a cheapfas na Coimisinéirí um Cheapacháin Áitiúla do réir ailt 9 d'Acht na nUdarás Áitiúla (Oifigigh agus Fostaithe), 1926 (Uimh. 39 de 1926) , chun iarrthóirí d'agallamh, cathaoirleach a ainmneos an tAire agus uimhir de chomhaltaí eile a n-ainmneoidh an coláiste nó na coláistí sin a leath.

(2) San alt seo forléireofar “míochaine” mar fhocal a fholaíos máinliacht agus asaoideacht.

Cúrsaí teagaisc do dhochtúirí oifigiúla.

63. —(1) San alt seo ciallaíonn an abairt “dochtúir oifigiúil” oifigeach d'údarás sláinte a bhfuil a oifig ina hoifig ar gá dá sealbhóir bheith ina lia-chleachtóir cláraithe.

(2) Féadfaidh údarás sláinte, le ceadú an Aire, gach ní is gá a dhéanamh chun cúrsaí teagaisc a chur ar fáil ó am go ham do dhochtúirí oifigiúla (lena n-áirítear dochtúirí oifigiúla d'údaráis eile).

(3) Má chuireann údarás sláinte cúrsa teagaisc ar fáil faoin alt seo, féadfaidh sé dá rogha féin, cead a thabhairt do lia-chleachtóirí cláraithe nach dochtúirí oifigiúla freastal ar an gcúrsa sin.

(4) Bhéarfaidh an tAire fógra do Chomhairle Chláraitheachta na nDochtúirí Leighis i dtaobh cúrsaí teagaisc a ceadófar faoin alt seo.

(5) Ní forléireofar aon ní san alt seo mar ní a chuireas d'oblagáid ar dhochtúir oifigiúil freastal ar chúrsa teagaisc a cuirfear ar fáil faoin alt seo.

Scoileanna oiliúna d'altraí.

64. —(1) San alt seo—

ciallaíonn an abairt “scoil altranais” scoil chun daoine d'oiliúint chun bheith ina n-altraí;

ciallaíonn an abairt “altra foghlama” duine atá faoi oiliúnt chun a bheith ina altra.

(2) Féadfaidh údarás sláinte, le toiliú an Aire, agus déanfaidh sé, má ordaíonn an tAire amhlaidh, scoil altranais a chur ar fáil agus a chothabháil i ndáil le foras sláinte atá á chothabháil aige, agus féadfaidh sé, faoi réir pé coinníollacha is cuí leis, daoine a ligint isteach sa scoil sin mar altraí foghlama.

(3) Aon údarás sláinte a chothabhálfas scoil altranais faoin alt seo, féadfaidh sé, le toiliú an Aire, luach saothair d'íoc le haltra foghlama sa scoil sin.

Cúnamh do chomhluchtaí áirithe.

65. —(1) Féadfaidh údarás sláinte, le ceadú an Aire, cúnamh a thabhairt in aon tslí nó slite acu seo a leanas d'aon chomhlucht a thugas seirbhís nó a bheartós seirbhís a thabhairt atá cosúil nó fó-ghabhálach le seirbhís a fhéadfas an t-údarás sláinte a thabhairt:

(a) trí ranníoc a dhéanamh i leith na gcaiteachas faoina raghaidh an comhlucht,

(b) trí bhreosla, solas, bia, uisce nó earra eile a sholáthar don chomhlucht,

(c) trí úsáid áitribh atá á chothabháil ag an údarás sláinte a cheadú don chomhlucht agus, i gcás inar gá é, athrú agus deisiú a dhéanamh ar an áitreabh sin agus troscán agus feistis a sholáthar dó,

(d) trí áitreabh (maraon leis an troscán agus na feistis uile is gá) a sholáthar chun úsáide an chomhluchta.

(2) Féadfaidh údarás sláinte, le ceadú an Aire, ranníoc a dhéanamh le ciste aon chumainn chun cruálacht ar leanaí a chosc.

Tithe cónaithe íclainne faoin Acht um Chúnamh Phoiblí, 1939.

66. —(1) Gach teach cónaithe a bhí, díreach roimh thosach feidhme an ailt seo, á chothabháil faoi alt 43 den Acht um Chúnamh Phoiblí, 1939, ag comhairle chontae nó bardas contaebhuirge mar údarás cúnaimh phoiblí, measfar, i dtosach feidhme an ailt seo agus dá éis sin, gurb amhlaidh a chuir an chomhairle nó an bardas sin ar fáil faoi alt 105 den Phríomh-Acht é.

(2) I gcás feidhm a bheith ag alt 105 den Phríomh-Acht maidir le bord cúnaimh nó bord cúnaimh phoiblí, de bhuaidh orduithe faoi alt 45 nó alt 46 den Acht seo a thiocfas i bhfeidhm i dtosach feidhme an ailt seo, ansin, gach teach cónaithe a bhí, díreach roimh thosach feidhme an ailt seo, á chothabháil faoi alt 43 den Acht um Chúnamh Phoiblí, 1939, ag an mbord sin, measfar, i dtosach feidhme an ailt seo agus dá éis sin, gurb amhlaidh a chuir an bord sin ar fáil faoi alt 105 de Phríomh-Acht é.

(3) I gcás teach cónaithe a bheith i gcúrsa a thógála faoi alt 43 den Acht um Chúnamh Phoibli, 1939, ag údarás cúnaimh phoiblí, díreach roimh thosach feidhme an ailt seo, críochnófar an teach cónaithe sin amhail is nár ritheadh an tAcht seo, agus, ar é a bheith críochnaithe, beidh feidhm ina leith ag fo-alt (1) nó fo-alt (2) den alt seo (pé acu is iomchuí).

An caiteachas ar sheirbhís sláinte airmheánach a a chíonroinnt.

67. —(1) San alt seo ciallaíonn “seirbhís sláinte airmheánach” seirbhís a chuirfeas Aire Stáit ar fáil do réir dlí ar mhaithe le dhá údarás nó níos mó lena mbaineann an t-alt seo.

(2) Má théann an tAire nó aon Aire Stáit eile faoi chaiteachas ag cur aon tseirbhíse sláinte airmheánaí ar fáil, féadfaidh an tAire, le hordú, iomlán an chaiteachais nó cuid de a chionroinnt ar na húdaráis iomchuí do réir mar is réasúnach leis.

(3) Íocfaidh údarás lena mbaineann an t-alt seo leis an Aire aon tsuim a cionroinnfear air le hordú faoin alt seo, agus air sin íocfar an tsuim sin isteach sa Stát-Chiste nó cuirfear chun tairbhe don Stát-Chiste í do réir treoracha an Aire Airgeadais.

(4) Mura n-íocfaidh údarás sláinte suim a cionroinnfear air le hordú faoin alt seo, féadfaidh an tAire an tsuim a bhaint as aon tsuim is iníoctha leis an údarás sin faoin Acht Seirbhísí Sláinte (Forála Airgeadais), 1947 .

(5) Is údarás lena mbaineann an t-alt seo gach údarás acu seo a leanas:—

(a) údarás sláinte,

(b) údarás ospidéil mheabhair-ghalar faoin Acht Cóireála Meabhair-Ghalar, 1945 (Uimh. 19 de 1945) .

Lón beatha agus uisce d'fhoirne long Éireannacha d'iniúchadh.

68. —(1) Féadfaidh oifigeach údaraithe, i gcás loinge Éireannaí, aon iniúchadh a dhéanamh faoi alt 206 den Merchant Shipping Act, 1894, nó alt 26 den Merchant Shipping Act, 1906, ar an modh céanna ar a bhféadfadh, agus leis na cumhachta céanna lena bhféadfadh, dá mbeadh sé arna cheapadh go cuí faoin alt sin 206.

(2) Féadfaidh an t-údarás sláinte inchúiseamh a dhéanamh i leith aon chiona a bhfuil inchúiseamh le déanamh ina leith de dhroim iniúchta a rinne oifigeach údaraithe de bhun an ailt seo.

(3) San alt seo—

tá leis an abairt “long Éireannach” an bhrí atá léi san Acht Loingis Cheannaíochta, 1947 (Uimh. 46 de 1947) ;

ciallaíonn “oifigeach údaraithe” oifigeach d'údarás sláinte a cheap an bainisteoir don údarás sláinte i scríbhinn ina oifigeach údaraithe chun críocha an ailt seo,

Feidhm an Achta um Chúnamh Phoiblí, 1939, a shrianadh.

69. —Scoirfidh an tAcht um Chúnamh Phoiblí, 1939, d'éifeacht a bheith aige, maidir le soláthar—

(a) cúnaimh liachta mar mínítear sin san Acht sin, agus

(b) cúnaimh ghinearálta, mar mínítear sin san Acht sin, a tugtar trí dhaoine a ligint isteach i bhforas,

agus forléireofar an tAcht sin dá réir sin.

Leasú ar an Acht Eitinne (Sanatoria a Bhunú), 1945.

70. —(1) San alt seo ciallaíonn “an tAcht” an tAcht Eitinne (Sanatoria a Bhunú), 1945 (Uimh. 4 de 1945) .

(2) Leasaítear leis seo alt 6 den Acht tríd an bhfo-alt seo a leanas a chur isteach in ndiaidh fo-ailt (2):

“(2a) D'ainneoin fo-ailt (1) den alt seo, nuair is dóigh leis an Aire bunú sanatorium faoin Acht seo a bheith críochnaithe, féadfaidh sé, más cuí leis é, a eastát nó a leas sa talamh ar a mbeidh an sanatorium curtha ar bun, agus trealamh an sanatorium, d'aistriú chun comhbhoird a bunófar le hordú faoi alt 45 den Acht Sláinte, 1953 , agus, i gcás aon aistrithe den tsórt sin, beidh éifeacht ag fo-alt (2) den alt alt seo ach ‘ag an gcomhbhord’ a chur in ionad ‘ag an údarás contae nó na húdaráis chontae’”.

(3) Cuirfear an t-alt seo a leanas leis an Acht, i ndiaidh ailt 17:

Talamh barrachais a dhiuscairt.

“18. (1) I gcás an tAire a bheith tar éis talamh a thógaint faoin gCuid seo den Acht seo agus, maidir leis an talamh sin nó aon chuid de—

(a) nach mbeidh an tAire tar éis a eastát nó a leas ann d'aistriú faoi fho-alt (2) nó fo-alt (2a) d'alt 6 den Acht seo, agus

(b) gur dóigh leis an Aire nach gá a thuilleadh an talamh sin nó an chuid de chun sanatorium a bhunú,

féadfaidh an tAire an talamh sin nó an chuid sin de a dhiúscairt í pé slí is cuí leis.

(2) An t-airgead uile a gheobhas an tAire i leith talamh a dhiúscairt faoin alt seo, íocfaidh sé le Bord Iontaobhais na nOspidéal é agus beidh sé ina chuid de Chiste Iontaobhais na nOspidéal.

Leasú ar an Acht Cóireála Meabhair-Ghalar, 1945.

71. —(1) San alt seo ciallaíonn “an tAcht” an tAcht Cóireála Meabhair-Ghalar, 1945 .

(2) Leasaítear leis seo alt 19 den Acht (a shonraíos dualgas ginearálta údarás ospidéil meabhair-ghalar chun cóireáil, cothabháil, comhairle agus seirbhísí a sholáthar) tríd an mír seo a leanas a chur in ionad míre (c):

“(c) ina mbeidh an duine sin in aon cheann, nó i gcleithiúnas duine atá in aon cheann, de na haicmí a luaitear i míreanna (a), (b) agus (c) d'fho-alt (2) d'alt 15 den Acht Sláinte, 1953 , nó ina mbeadh, dar leis an údarás ospidéil mheabhair-ghalar don cheantar ospidéil mheabhair-ghalar sin, an duine sin (i dteannta na ndaoine, más ann, a dhlíos é a chothabháil) neamhachmhainneach, gan chruatan míchuí, ar chostas iomlán na cóireála, na cothabhála, na comhairle nó na seirbhíse sin a sholáthar,”.

(3) Cuirfear an míniú seo a leanas in alt 3 den Acht in ionad an mhínithe ar “othar inmhuirir”:

“ciallaíonn an abairt ‘othar inmhuirir’ othar atá ag fáil cúnaimh ospidéil mheabhair-ghalar agus atá in aon cheann, nó i gcleithiúnas duine atá in aon cheann, de na haicmí a luaitear i míreanna (a), (b) agus (c) d'fho-alt (2) d'alt 15 den Acht Sláinte, 1953 , nó atá (i dteannta na ndaoine, más ann, a dhlíos é a chothabháil) neamhacmhainneach, gan chruatan míchuí, dar leis an údarás ospidéil mheabhair-ghalar, ar chostas iomlán an chúnaimh sin a sholáthar;”.

(4) In ionad fo-ailt (2) d'alt 170, fo-ailt (2) d'alt 187 agus fo-ailt (2) d'alt 193 den Acht, cuirfear an fo-alt seo a leanas i ngach cás:

“(2) Na caiteachais a híocfar faoin alt seo, beid iníoctha ag an údarás ospidéil mheabhair-ghalar agus áireofar iad mar chuid de chostas an chúnaimh ospidéil mheabhairghalar don duine a ndeachthas fúthu ina leith.”.

(5) I mír (b) d'fho-alt (1) d'alt 175 den Acht, cuirfear “an t-údarás ospidéil mheabhair-ghalar don cheantar ospidéil mheabhair-ghalar” in ionad “an t-údarás cúnaimh phoiblí don cheantar cúnaimh phoiblí”.

(6) In ionad fo-ailt (2) d'alt 175 den Acht cuirfear an fo-alt seo a leanas:

“(2) Na caiteachais a aisíocfas údarás ospidéil mheabhair ghalar faoin alt seo, áireofar iad mar chuid de chostas an chúnaimh ospidéil mheabhair-ghalar don duine a ndeachthas fúthu ina leith.”

(7) In alt 224 den Acht cuirfear “cúnaimh forais faoi alt 54 den Acht Sláinte, 1953 ,” in ionad “cúnaimh phoiblí faoin Acht um Chúnamh Phoiblí, 1939 (Uimh. 27 de 1939) ,” agus cuirfear “forais ina bhfuil cúnamh forais á sholáthar ag an údarás sláinte ar ina líomatáiste feidhme a chónaigh sé de ghnáth” in ionad “forais cheantair iomchuí an cheantair chúnaimh phoiblí inar chónaigh sé”.

(8) Cuirfear an t-alt seo a leanas isteach san Acht i ndiaidh ailt 231:

Muirir i gcásanna áirithe agus a ngnóthú.

“231A.—(1) Má fuair duine cúnamh ospidéil mheabhair-ghalar agus go bhfaighfear amach nárbh othar inmhuirir é, féadfaidh an t-údarás ospidéil mheabhair-ghalar pé muirear a cheadós nó a threorós an tAire d'éileamh i leith an chúnaimh.

(2) Bhéarfar cúnamh ospidéil mheabhair-ghalar in aisce do na daoine a sonraítear i bhfo-alt (2) d'alt 14 den Acht Sláinte, 1953 , agus do pé daoine eile, is othair inmhuirir, a chinnfeas an t-údarás ospidéil mheabhair-ghalar.

(3) Má tugtar cúnamh ospidéil mheabhairghalar d'othair inmhuirir i gcásanna nach mbaineann fo-alt (2) den alt seo leo, éileofar pé muirir, nach mó ná sé scillinge in aghaidh gach lae a bhéarfar cúnamh ospidéil mheabhair-ghalar, a chinnfeas an t-údarás ospidéil mheabhair-ghalar, ach amháin sna cásanna sin (nach cásanna daoine in aon aicme dá luaitear i míreanna (a), (b) agus (c) d'fho-alt (2) d'alt 15 den Acht Sláinte, 1953 , nó cleithiúnaithe ar dhaoine den tsórt sin) a sonrófar le rialacháin a dhéanfas an tAire le toiliú an Aire Airgeadais, agus sna cásanna sin éileofar na muirir a cheadós nó a threorós an tAire i leith costais an chúnaimh ospidéil mheabhair-ghalar.

(4) Féadfar aon mhuirear faoin alt seo nach n-íocfar a ghnóthú mar fhiach conartha shimplí in aon chúirt dlínse inniúla—

(a) ón duine ar ina leith a héilítear an muirear nó, i gcás an duine sin a bheith tar éis bháis, óna ionadaí pearsanta dlíthiúil, nó

(b) ó aon duine eile a dhlíos an duine sin a chothabháil nó, i gcás an duine eile sin sin a bheith tar éis bháis, óna ionadaí pearsanta dlíthiúil.”

(9) I bhfo-alt (1) d'alt 274 den Acht cuirfear “an t-údarás ospidéil mheabhair-ghalar don cheantar ospidéil mheabhairghalar” in ionad “an t-údarás cúnaimh phoiblí don cheantar chúnaimh phoiblí”.

(10) In ionad fo-ailt (2) d'alt 274 den Acht cuirfear an fo-alt seo a leanas:

“(2) Aon táille a híocfar faoin alt seo, áireofar í mar chuid de chostas an chúnaimh ospidéil mheabhair-ghalar don duine a scrúdaíodh.”

(11) Cuirfear an t-alt seo a leanas isteach san Acht i ndiaidh ailt 279:

Achomhairc ó bhreatha áirithe.

“279A.—Más í breith a tugtar de bhun míre (b) d'fho-alt (2) d'alt 15 den Acht Sláinte, 1953 , mar bheirtear feidhm di leis an Acht seo, nach lú ná sé chéad punt acmhainn bhliantúil an duine aosaithe, féadfar achomarc i gcoinne na breithe sin a dhéanamh chun duine a cheapfas an tAire, agus féadfaidh rialacháin ón Aire foráil a dhéanamh i dtaobh achomhairc a dhéanamh agus a chinneadh faoin alt seo.”

Leasú ar an Acht Seirbhísí Sláinte (Forála Airgeadais), 1947 .

72. —(1) San alt seo—

ciallaíonn “an tAcht” an tAcht Seirbhísí Sláinte (Forála Airgeadais), 1947 ;

tá leis na habairtí “caiteachas caighdeánach”, “seirbhís sláinte” agus “glan-chaiteachas i leith sláinte” na bríonna atá leo san Acht.

(2) I gcás an tórainn idir líomatáistí feidhme dhá údarás sláinte d'athrú (pé acu roimh thosach feidhme an ailt seo nó dá éis é) féadfaidh an tAire na suimeanna arb iad na caiteachais chaighdeánacha do na húdaráis iad a choigeartú—

(a) do réir pé méideanna is cuí leis i leith na bliana a tháinig an t-athrú i ngníomh, agus

(b) do réir pé méideanna is cuí leis i leith gach bliana ina dhiaidh sin,

agus, faoi réir aon choigeartuithe ina dhiaidh sin faoin alt seo nó faoi alt 3 den Acht, is iad na suimeanna a bheas coigeartaithe amhlaidh a bheas, i leith na mblianta lena mbainid, mar chaiteachas caighdeánach ag na húdaráis.

(3) Féadfaidh an tAire, i leith bliana áirithe agus do chomhlucht áirithe, suim a shocrú arb í an caiteachas uasta í a féadfar a chur san áireamh i leith seirbhíse sláinte nó coda de sheirbhís sláinte nuair a bheas an glan-chaiteachas i leith sláinte ag an gcomhlucht sin i leith na bliana sin á ríomh.

(4) Féadfaidh an tAire tráth ar bith, chun earráidí nó easnaimh a cheartú, deimhniú a leasú a thug sé faoin Acht maidir le glanchaiteachas i leith sláinte.

(5) Más rud é, maidir leis an Acht, go dtarlóidh, nó gur dóigh leis an Aire gur cosúil go dtarlóidh, aon amhras, díospóid nó ceist i dtaobh—

(a) ítim áirithe chaiteachais nó earnáil áirithe d'ítimí caiteachais a bheith nó gan bheith ina caiteachas caipitiúil, nó

(b) na bliana a bhfuil aon ítim chaiteachais nó aon fháltas le cur ina leith,

é an tAire a chinnfeas an t-amhras, an díospóid nó an cheist.